Uzay seyahati yapıp dünyadan çok uzaklara gitmeyi hepimiz isteriz. Ancak orada yaşamın ne denli var olduğunu deneyimleyip güzel bir tecrübe edinmek ise oldukça maliyetli. Ama tabii ki uzaya gitmiş ve oradaki yaşamın nasıl olduğunu test etmiş insanların deneyimleri bize oraya gitmiş hissini yaratabilir. Peki uzayda yaşamak nasıl olur?
Bilim kurgu filmlerinden aşina olduğumuz uzay, aslında filmlerde gösterildiği gibi bir yer mi yoksa bu sonsuz evrende bizi şaşırtacak başka bir bilgi var mı?
Dünya olarak uzayı tanımak konusunda henüz yavaş hareket etsek de araştırmalar sonucu uzay keşfinin geldiği nokta da insanoğluna vay be dedirtecek seviyede. Gelin uluslararası uzay istasyonunda yaşam hakkında elde edilmiş bilgileri derlediğimiz haberimize bir göz atalım.
Uzaya İlk Yolculuk
Uzaya yapılan ilk varış sonrası aldığımız uzay kokusu astronotların verdikleri tarife göre kurutulmuş et, sıcak metal ve kaynak dumanı kokuyor. Bu ilginç tasvir kafanızda kurduğunuzla örtüşmüyordur muhtemelen. Oldukça ilginç bir bilgi olduğunu kabul edelim.
Uzay kıyafeti altında bu kokuyu almaları konusunda kafanızda soru işaretleri olabilir. Evet bu kokuyu bu kıyafet altında alamıyorlar. Ancak keşif sonrası uzay istasyonlarına döndüklerinde kıyafetlerdeki kokuyu alabiliyorlar.
Uzayda Ağlamak Astronotları Zorluyor
Uzayda ağlamak oldukça zordur. Aslına bakarsanız ağlamak zor değil; göz yaşlarının yere damlamaması sonucu yüzümüzde birikmesiyle beraber nefes alıp vermeyi zorlaştırması zordur.
Dünyaya hasta olarak dönüyorlar (Uzay Hastalığı)
Astronotlar uzayda ailelerinden uzakta yaşadıkları için uzun süreli bir duygusal boşluğa düşebiliyorlar. Bu da astronotlarda anlık duygu değişimi, dikkat eksikliği ve yönelim bozukluğu rahatsızlıklarını ortaya çıkarıyor. Uzun süren uzay seyahati sonrası Dünyada ki hayatımıza normal bir şekilde devam edebilmek beklenemezdi zaten. Sevindirici haber bu hastalığın kısa süreli olması.
Uzay Yolculuğu DNA Yapısını Değiştiriyor
İnsan DNA yapısının uzayda nasıl değişim göstereceğini araştıran Scott Kelly uzayda tam olarak 1 yıl kaldı. Bu süre keşif ve deney gezisi için uzaya giden astronotların kalma süresinden 6 ay daha uzundu.
Kelly bu görev için özel olarak seçildi çünkü onun astronot olan ikiz bir kardeşi vardı. Böylece DNA yapısını kardeşiyle karşılaştırmalı olarak analiz edebilecekti.
Bu uzun süren deney sonrası kelly elde ettiği verilerde uzayda 1 yıl geçiren DNA yapısının ikiz kardeşine göre %7 değişkenlik gösterdiğini saptadı. Değişen DNA’nın büyük bir bölümünün metabolizma, bağışıklık sistemi ve hücre yapısı da saptanan bulgular arasındaydı.
%7 oranında değişiklik gösteren DNA’nın kozmik radyasyondan daha çok yolculuk stresinin neden olduğu söyleniyor.
Vücudunda genel olarak kas kaybı ve şişlik yaşayan Scott bu durumun kendisini oldukça zorladığını dile getirdi.
Uzayda Yemek Nasıl Yenir?
Uzayda yaşamak denildiğinde ilk akla yemek geliyor. En dikkat çeken ve temel ihtiyaçlardan biri olan yemek yeme faslı ise uzayda adeta bir çileye dönüşüyor. Bu çileyi zamanla alışarak oyuna dönüştürmenizde tamamen size kalmış.
Öncelikle yemekler depolanmış ve vakumlanmış bir şekilde stokta tutulmalı. Boşlukta yayılma ihtimalini ortadan kaldırmak için yemekleri bir bütün halinde tutmak, dikkat edilmesi gereken kuralların başında geliyor.
Daha sonra vakumlanmış kuru gıdaların üzerine su sıkarak yemeğin suyu emip kendisini bırakmasını sağlayıp afiyetle yerler.
Yemek masası hazırlama ve yemek yeme sırasında tabildotların bileklere, masada ki diğer yiyecekler ve içeceklerin ise masaya bantlanması gerekiyor.
Yemek yerken kırıntı dökmemek gerekiyor çünkü her minik kırıntı boşlukta yüzseydi nasıl bir ortam olurdu siz hayal edin.
Spor Yapmak Zorunlu
Uzayda vücut çok fazla hareket etmediğinden ve kendisini zorlamadığından zamanla kaslar güç kaybetmeye başlar. O yüzden uzayda belli bir süre spor yapmak bir zorunluluktur.
Astronotlar özel tasarlanmış ince mühendislik içeren spor aletleriyle spor yaparlar. Dünyada yer çekimli ortama göre ayarlanan spor aletleri kullanılır. Uzayda ise yerçekimsiz ortam olduğu için diğer alanlarda değişiklikler olduğu gibi spor alanında da farklı spor aletleri kullanılır.
Koşu bandı ve bisiklet gibi aletlerin yanında uzay istasyonu için özel tasarlanmış “dirençli egzersiz aracı (Anvanced Resistive Exercise Device) dikkat çekiyor. Bu aleti bisiklet pompasının hava sıkıştırmayan haline benzetebiliriz.
Astronotlar spor yaparken dikkat çeken bir ayrıntı ise koşu bantlarının duvara sabit olması ve astronotlarında aynı şekilde koşu bandına bağlı olmaları.
Uzayda Boyumuz Uzuyor
Uzayda yaşamak boyu uzatıyor. Kısa boyluları yakından ilgilendiren bir konu olan uzayda boy uzama durumu şöyle açıklanabilir. Dünyada yerçekimi olduğu için omurgalar arası boşluk gayet sık ve baskı altında. Ancak uzayda yerçekimsiz ortamda omurgalar kendisini saldığı ve baskıyı azalttığı için arada açılmalar oluyor.
Bu açılmalar boyun 6-7 santim kadar uzamasını sağlayabiliyor. Üzücü haber ise dünyaya geri döndüğünüzde eski halinize gelecek olmanız.
Uzayda Tuvalet Yapmak
Uzayda tuvalet yapmakta tahmin edebileceğiniz üzere biraz karmaşık. Bir makine yardımıyla büyük ve küçük tuveletinizi tutan huni şeklinde kaplar boşaltım yapmanızı sağlıyor. Sonrasında uzay çöp gününde boşluğa bırakılan ambalajlı atıklarınız atmosferde yanarak yok oluyor.
İdrar konusunda eğitilen astronotlar idrar seviyelerini ölçümleyemiyorlar. Mesane ağzı uyarıcı bir sisteme sahip, ancak yer çekimi olmadığı için astronotlar idrarlarının gelip gelmediğini anlayamıyorlar. Anlamaları için mesane dolum seviyesinin %100 olması gerekir. E haliyle sağlık sorunları da beraberinde geliyor.
Yine idrarla alakalı olarak verebileceğimiz bilgilerden biri de boşalan mesaneden çıkan idrarın %80 gibi bir kısmı içme suyuna dönüştüren makine vasıtasıyla geri kazandırılıyor. Geri kalan kısmı ise atık olarak atılıyor.
Genel itibariyle uzay seyahati ve oradaki yaşamın nasıl olduğunu anlattık. Yazımızda daha çok uzayda yaşamanın zorlukları hakkında paylaştığımız bilgiler olsa da orada eğlenceli bir ortamın olduğu gerçeği yer edinmiş kafamızda. Yemek yemek, spor yapmak, tuvalete gitmek gibi eylemlerde bulunmak normalin biraz dışında olsa da insanlarda deneyimleme arzusu uyandırıyor.
Yazdığımız yazı da orda yaşamak her insanın yapabileceği bir şey değilmiş gibi görünse de Nasa tarafından uzay istasyonlarından paylaşılan astronot görüntülerinde eğlenceli bir ortamın olduğu net bir şekilde görünüyor.
Kanadalı astronot Chris Hadfield uzayda gitar çalması ve klip çekmesiyle oldukça dikkat çekmişti.
Yukarıda uzayda yaşamak ile ilgili bilgiler paylaştık. Peki sizin uzayda dikkatinizi en çok çeken şey ne oldu ? Düşüncelerinizi yorumlar kısmından bizlerle paylaşabilirsiniz.
Bunlar da ilginizi Çekebilir
- “Uluslararası Uzay İstasyonu Hakkındaki 10 İlginç Gerçek!culuğu Hakkındaki 5 Gerçek!” okumak için buraya tıklayın.
- “İlk Uzay Yolculuğu Hakkındaki 5 Gerçek!” okumak için buraya tıklayın.
- “Uluslararası Uzay İstasyonu Hakkında Merak Edilenler!” okumak için buraya tıklayın.
- “Uzay Yolculuğu Yapan İnsanlara Olan Tuhaf Şeyler!” okumak için buraya tıklayın.
Bu yazıyı paylaşmak isterseniz yazının sonundaki sosyal medya butonlarını kullanabilirsiniz.
